Cuộc bầu cử tổng thống ở Venezuela không chỉ gây tranh cãi trong nước mà còn gây ra sự đối đầu trên phạm vi quốc tế. Chính phủ Hoa Kỳ ngày 1 tháng 8 tuyên bố công nhận ứng cử viên đối lập Venezuela Edmundo González là người chiến thắng trong cuộc bầu cử. Trước đó, Trung Quốc và Nga tuyên bố công nhận chiến thắng của đương kim Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, người đã nắm quyền 12 năm.

Lựa chọn của Trung Quốc không chỉ khác với các chính phủ phương Tây như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Canada và Liên minh Châu Âu, mà còn khác với hầu hết các quốc gia ở Mỹ Latinh nơi Trung Quốc hy vọng phát triển ảnh hưởng. Bảy quốc gia Mỹ Latinh, bao gồm Argentina, Costa Rica, Peru, Panama, Chile, Cộng hòa Dominica và Uruguay, đã thẳng thừng từ chối công nhận cuộc bầu cử của Maduro. Vậy tại sao Trung Quốc lại chọn đứng về phía Maduro?

Maduro có thể mang lại sự ổn định cho Venezuela không?

Vào ngày 29 tháng 7, ngay sau khi Ủy ban bầu cử quốc gia Venezuela công bố rằng Tổng thống đương nhiệm Nicolas Maduro (Nicolas Maduro), người đã nắm quyền trong 12 năm, là người chiến thắng, một tuyên bố đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc vào ngày 30 tháng 7 tuyên bố rằng Tập Cận Bình đã gọi điện cho Venezuela Duro, chúc mừng ông đắc cử và nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ "luôn ủng hộ vững chắc" Venezuela trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia và đấu tranh chống lại các thế lực bên ngoài.

Antulio Rosales, trợ lý giáo sư Khoa Khoa học Xã hội tại Đại học York ở Canada, nói với VOA rằng lý do Trung Quốc chọn Maduro là vì theo quan điểm của Trung Quốc, Maduro đại diện cho sự ổn định.

"Tôi không biết liệu Trung Quốc có thích Maduro nắm quyền hay không. Nhưng điều tôi muốn nói là Trung Quốc thích một Venezuela ổn định. Và họ tin rằng hiện tại, việc Maduro đắc cử sẽ duy trì sự ổn định của chế độ." Rosale Si nói.

"Mặc dù Maduro có thể tiếp tục nắm quyền thông qua các biện pháp phi dân chủ và đàn áp đảo chính, nhưng theo quan điểm của Trung Quốc, ông ấy có thể duy trì sự ổn định của chế độ."

Evan Ellis, giáo sư nghiên cứu về Mỹ Latinh tại Đại học Chiến tranh Quân đội Hoa Kỳ, tin rằng mối quan hệ chính trị và thương mại lâu dài giữa Trung Quốc và chính phủ Maduro cũng có thể là một trong những nguyên nhân.

Ông nói với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ: “Kể từ đầu những năm 2000, Trung Quốc cũng đã thiết lập quan hệ chính trị và kinh doanh lâu dài. Dưới thời Chavez, Trung Quốc đã công nhận (Venezuela) là đối tác chiến lược và dưới thời Maduro, Trung Quốc đã nâng cấp mối quan hệ này lên thành một đối tác chiến lược toàn diện vào năm ngoái."

Năm 2023, Maduro và Tập Cận Bình cùng tuyên bố tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh rằng họ sẽ nâng cấp quan hệ Trung Quốc-Venezuela lên "quan hệ đối tác chiến lược trong mọi thời tiết". Đây là mức độ quan hệ hữu nghị cao nhất giữa các đối tác của Trung Quốc, có nghĩa là vào bất kỳ thời điểm nào, cả hai bên đều có mối quan hệ chặt chẽ về kinh tế, chính trị, an ninh và các vấn đề quốc tế khác. Hai quốc gia khác có “quan hệ đối tác mọi thời tiết” với Trung Quốc là Pakistan và Belarus.

Một bài báo có chữ ký trên tạp chí "Diplomat" có trụ sở tại Washington ngày 2 tháng 8 cho biết ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc là khả năng quản lý nền kinh tế Sau khi chính phủ Venezuela để cho thảm họa kinh tế của Venezuela tiếp diễn như thế này, Trung Quốc đã quyết định một trong những biện pháp. Lý do đằng sau sự ủng hộ dành cho Maduro là tính chất không ổn định của danh mục cho vay khổng lồ của Trung Quốc dành cho Venezuela. Những khoản vay này chiếm gần một nửa tổng số khoản cho vay của Trung Quốc đối với châu Mỹ Latinh và vùng Caribe.

Từ năm 2007 đến năm 2017, Trung Quốc đã cung cấp hơn 60 tỷ USD tài chính cho Venezuela, chiếm hơn 40% tổng số tiền Trung Quốc cho châu Mỹ Latinh vay. Trung Quốc cũng đã ký nhiều hợp đồng với Venezuela, bao gồm thăm dò khoáng sản, nhà ở, vệ tinh liên lạc và các dự án kỹ thuật đường sắt. Sau khi Maduro lên nắm quyền vào năm 2013, Trung Quốc tiếp tục hợp tác chặt chẽ với chính phủ của ông. Năm 2018, Maduro đã đến thăm Trung Quốc và ký 28 thỏa thuận song phương với Trung Quốc.

Tuy nhiên, kể từ cuộc bầu cử ở Venezuela, mọi thứ đã phát triển theo hướng ngược lại với những gì Trung Quốc mong đợi.

Trong tuần qua, những người Venezuela không hài lòng với tuyên bố chiến thắng của Maduro đã xuống đường biểu tình và biểu tình, cho rằng Maduro đã thắng cử bằng các thủ đoạn gian lận. Ứng cử viên đối lập Gonzalez yêu cầu ủy ban bầu cử công bố hồ sơ bỏ phiếu chi tiết và tuyên bố ông đã giành được hơn 70% số phiếu.

2019年香港反政府抗议活动之后，北京于2020年对香港实施了国家安全法。随后发生了政治镇压，香港的新闻自由也因此一落千丈。

五角大楼星期三曾表示，2001年9/11恐怖袭击的主谋、“基地”(Al-Qaeda)成员哈立德·谢赫·穆罕默德(Khalid Sheikh Mohammed)以及两名同案被告瓦利德·本·阿塔什(Walid bin Attash)和穆斯塔法·豪萨维(Mustafa al-Hawsawi)已同意认罪，预计最快将于下星期向美国军事委员会表示认罪。

他在声明中说：“这些针对我的荒唐制裁只是凸显中华人民共和国领导人是多么的害怕自由开放辩论。他们寻求惩罚和噤声那些不同意他们的人。然而，世界在看他们做什么，关心人权的人士是不会沉默的。” 中国星期三(7月31日)宣布对麦戈尔众议员采取“反制措施”，称他“干涉中国内政”。麦戈文在他的政治活动中包括了西藏事业，参与发起了一项呼吁和平解决中国和西藏争端的议案，乔·拜登(Joe Biden)总统7月12日将其签署成法。 中国称“西藏自古以来就是中国领土不可分割的一部分 ”，但是西藏流亡政府和达赖喇嘛的支持者说，西藏历史上是独立的。中国官方的新华社说，麦戈文的《促进解决西藏-中国争端法》(Promoting a Resolution to the Tibet-China Dispute Act)严重干涉中国内政，违反国际法，扭曲事实，压制中国，并鼓励藏独运动。 中国方面表示，“反制措施”是对麦戈文“频繁采取干涉中国内政、损害中国主权安全发展利益的言行”的回应。根据官方宣布的消息，制裁将冻结他在中国境内的资产，禁止中国境内组织和个人与其进行有关交易、合作等活动，并拒绝向麦戈文及其家属发放签证。 麦戈文在中国没有资产，也没有商业交易。 麦戈文参与推出的《促进解决西藏-中国争端法》增加美国国务院的授权，以反击中国有关西藏的虚假信息，并以“国会意见”的形式指出，中共官员声称西藏自古以来就是中国的一部分，“在历史上是不准确的”。法案还推动中国领导人和达赖喇嘛恢复会谈。自从2010年以来，北京与达赖喇嘛的代表就再也没有举行过这样的会谈。 中国被控在西藏大规模践踏人权，麦戈文众议员希望法案能改善西藏人权。 6月12日，当该法案在众议院获得通过时，麦戈文众议员在一项声明说：“中华人民共和国系统性地剥夺藏人的自决权，并继续蓄意抹杀西藏的宗教、文化和语言。” 他说：“对西藏人民的持续压迫是一个重大悲剧，我们的议案提供了进一步的工具，赋权美国和国际社会，挺身捍卫正义与和平。” 那项声明的联署人除了民主党籍的麦戈文众议员外，还有众议院外交关系委员会主席、共和党籍的迈克尔·麦考尔(Michael McCaul)、共和党籍参议员托德·扬(Todd Young)和民主党籍参议员杰夫·默克利(Jeff Merkley)。

Xiang Jun, giáo sư nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chính trị và Chiến lược Quốc gia ở Chile, tin rằng Venezuela là địa điểm quan trọng để Hoa Kỳ và Trung Quốc cạnh tranh ở Mỹ Latinh. Ông nói với VOA: “Việc Trung Quốc có tiếp tục ưu tiên Venezuela của Maduro hay không còn phụ thuộc vào cách Maduro xử lý tình trạng bất ổn sau bầu cử”.

Sự tương hỗ chính trị giữa Maduro và Trung Quốc

Về mặt chính trị, Maduro đã hỗ trợ Trung Quốc vô điều kiện. Chính phủ Maduro công nhận một Trung Quốc, tin rằng Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc, ủng hộ luật an ninh quốc gia của Trung Quốc tại Hồng Kông và ủng hộ các tuyên bố của Trung Quốc ở Biển Đông.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đã hỗ trợ chính trị cho Maduro. Trung Quốc đã đứng về phía Maduro khi ông bị phe đối lập thách thức vào năm 2019 và đến nay vẫn như vậy.

Đồng thời, Venezuela cũng là đối tác của công nghệ kiểm soát xã hội của Trung Quốc. Chính phủ Maduro đã mua hệ thống “carnet de la patria” của công ty Trung Quốc ZTE, ngoài việc cung cấp thực phẩm khan hiếm và các loại thuốc khác cho người dân, còn có thể cung cấp cho người dân. để theo dõi việc bỏ phiếu của cá nhân và việc sử dụng mạng xã hội.

Carlos Eduardo Pina, chuyên gia khoa học chính trị Venezuela, viết trên tạp chí The Diplomat rằng mặc dù nền ngoại giao của Trung Quốc thường đề cập đến nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của bên thứ ba, nhưng sự hỗ trợ về chính trị, ngoại giao và kinh tế là chìa khóa cho Chế độ Maduro tiếp tục nắm giữ quyền lực, một chế độ đi ngược lại nền dân chủ đại diện và ca ngợi những thành tựu của chủ nghĩa độc tài Trung Quốc.

"Mối quan hệ giữa hai nước rất bền chặt trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, quân sự nhưng về cơ bản là mối quan hệ cùng có lợi về mặt chính trị", ông viết.

"Mặc dù Trung Quốc tuyên bố ủng hộ dân chủ, quy trình hoạt động tiêu chuẩn lâu đời của họ là hợp tác với chính phủ nắm quyền, bất kể tính hợp pháp của nó." Ellis của Đại học Chiến tranh Quân đội Hoa Kỳ nói với VOA.

Ông nói thêm: “Mặc dù (Venezuela) là vấn đề khiến Trung Quốc đau đầu, nhưng quan hệ Trung Quốc-Venezuela luôn bền chặt”. thị trường, các mục tiêu chính trị và chiến lược cũng như các lựa chọn quân sự nếu Trung Quốc phải gây chiến với Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.” Ellis chỉ ra rằng các phong trào chống Mỹ ở Venezuela, Cuba và các nước khác cũng như các hoạt động của họ nhằm làm suy yếu Hoa Kỳ trong các thể chế của hệ thống liên Mỹ đã làm phân tán sự chú ý của Hoa Kỳ ở Nam bán cầu. "Làm suy yếu tuyên bố của Hoa Kỳ về việc thiết lập quan hệ pháp lý thân thiện ở Tây bán cầu, làm suy yếu ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở các nước láng giềng và mang lại lợi ích chiến lược cho Trung Quốc."

Rắc rối Venezuela có thể mang đến cho Trung Quốc

Rosales của Đại học York ở Canada cho rằng sự ủng hộ nhiệt tình của Trung Quốc dành cho Venezuela trên thực tế đã giảm sút. "Họ nhìn thấy sự quản lý yếu kém của nền kinh tế Venezuela, đặc biệt là ngành dầu mỏ. Trung Quốc cũng rất mệt mỏi với việc Venezuela không có khả năng trả nợ", ông nói thêm.

Rosamis đề cập rằng Venezuela không thể trả các khoản vay của Trung Quốc vì Venezuela đã không thể phục hồi sau cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng trong thập kỷ qua. Giá dầu quốc tế giảm trong năm 2013. Venezuela, quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu dầu, đã chứng kiến ​​GDP bình quân đầu người giảm đáng kể từ năm 2013 đến năm 2017. Giá cả tăng 800% và lạm phát từng lên tới 1.300.000%. Kể từ khi Maduro lên nắm quyền, lương thực của người dân giảm sút, thiếu dịch vụ chăm sóc y tế, đồng tiền mất giá đáng kể và số người di cư ra khỏi đất nước ngày càng tăng qua từng năm. Trong cùng thời gian đó, Trung Quốc bắt đầu lấy dầu và tài nguyên khoáng sản từ Venezuela dưới hình thức “cho vay dầu”. Thông qua những thỏa thuận như vậy, Trung Quốc đã hoàn thành ít nhất 64 tỷ USD các dự án, bao gồm Đập Guri, các dự án nhiệt điện, dự án nông nghiệp, đường sắt, cơ sở hạ tầng ngành dầu mỏ và các cơ sở chế biến khoáng sản.

Venezuela cũng nhập khẩu một lượng lớn hàng hóa từ Trung Quốc, bao gồm đồ gia dụng, điện thoại, ô tô và vật tư quân sự. “Tuy nhiên, Trung Quốc gặp nhiều rắc rối với các dự án này do tham nhũng và khó khăn hành chính từ phía Venezuela, dẫn đến nhiều dự án bị bỏ dở hoặc tiến triển không tốt, ngay cả khi chúng đã được thanh toán”, Ellis của Quân đội Mỹ cho biết. Đại học nói với âm thanh của America's News.

"Trung Quốc không quan tâm đến vấn đề minh bạch hay tham nhũng ở Venezuela... Điều họ lo ngại nhất là (Venezuela) không thể thực hiện được một số dự án mà họ đã hứa tham gia. Trung Quốc lo lắng rằng Venezuela không thể thực hiện được một số dự án mà họ đã hứa tham gia, chẳng hạn như các nhà máy lọc dầu, và có sự đầu tư của Trung Quốc vào ngành dầu mỏ, v.v.,” ông nói.

Rosales của Đại học York chỉ ra rằng tình hình hiện tại ở Venezuela rất khó dự đoán. Nếu Maduro thành công trong việc áp đảo phe đối lập, quan hệ Trung Quốc-Venezuela sẽ không thay đổi nhiều. Tuy nhiên, nếu phe đối lập Venezuela cuối cùng giành được quyền lực, Trung Quốc có thể phải đối phó với phe đối lập.

"Nhưng bạn thấy đấy, Trung Quốc có thể đối phó với chính phủ Chile, vốn thúc đẩy nền kinh tế thị trường, và họ cũng có thể duy trì mối quan hệ tốt với chính phủ trung tả của Brazil," ông nói. lên nắm quyền, sự cân nhắc của Trung Quốc Điều vẫn giữ nguyên là sự ổn định lâu dài của Venezuela và khả năng xây dựng dự án cũng như trả nợ."